https://www.urloplandia.pl/o/muzeum-przyrodnicze-polskiej-akademii-nauk-w-krakowie-atrakcje-malopolski-zwiedzanie-204855
Muzeum Przyrodnicze w Krakowie to prawdziwa gratka dla miłośników przyrody i nauki. W zbiorach znajdują się unikalne okazy fauny i flory, w tym liczne skamieniałości, które pozwalają na odkrywanie historii życia na Ziemi. Szczególną atrakcją jest jedyny na świecie zachowany w całości okaz Nosorożca Włochatego, który zachwyca zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Muzeum
prowadzi również wystawy czasowe i warsztaty edukacyjne, które
przybliżają zagadnienia związane z ewolucją, systematyką i ochroną
przyrody. To idealne miejsce na naukową przygodę w sercu Krakowa.
Godziny otwarcia
poniedziałek i niedziela nieczynne
wtorek – piątek 9.00 – 15.00
sobota 12.00 – 18.00
WYSTAWY STAŁE
"Megafauna plejstoceńska"
Głównym elementem tej ekspozycji jest jedyny na świecie, zachowany w stanie idealnym, okaz nosorożca włochatego (jego wyobrażenie stanowi logo Muzeum). Ten wyjątkowy eksponat znaleziono w kopalni wosku ziemnego w Staruni (Ukraina). Jego wiek szacuje się na około 30 tysięcy lat. Nosorożca można podziwiać w dwóch gablotach. W jednej znajduje się kompletny szkielet, a w drugiej model pokryty naturalną skórą oraz zachowane przez 30 tysięcy lat tkanki miękkie. Na tej samej wystawie można zobaczyć czaszki mamutów oraz szkielet niedźwiedzia jaskiniowego, a także inne okazy fauny i flory paleolitu. Uzupełnieniem kolekcji jest część przedstawiająca zabytki kultury graweckiej.
Pochodzą one z jednego z najważniejszych pod tym względem stanowisk
archeologicznych w Europie, Stanowisko Kraków Spadzista. Jego wiek
ocenia się na około 25 tysięcy lat.
"Spadzista-krakowskie cmentarzysko mamutów"
Stanowisko Kraków Spadzista położone jest u podnóża Kopca Kościuszki na terenie XIX-wiecznego ziemnego fortu austriackiego. Zostało ono przypadkowo odkryte jesienią 1967 roku.
Regularne badania wykopaliskowe prowadzone przez Instytut Archeologii
Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z Instytutem Systematyki i Ewolucji
Zwierząt PAN w Krakowie rozpoczęto w 1968 roku i kontynuowano je z
przerwami aż do roku 2023. Podczas badań odsłonięto jedno z największych w Europie nagromadzeń kości i zębów mamuta
(zarówno jeśli chodzi o liczbę szczątków kostnych, jak i liczbę
opisanych osobników). Podczas badań wykopaliskowych na stanowisku tym
odkryto również szczątki wilka, lisa polarnego, niedźwiedzia brunatnego,
konia, nosorożca włochatego i renifera. Powstałe około 25 tysięcy lat temu stanowisko
jest dla archeologów jednym z najważniejszych stanowisk kultury
graweckiej w Europie. Poza licznymi szczątkami mamuta, na miejscu tym
odkryto kilkadziesiąt tysięcy wyrobów krzemiennych wykorzystywanych jako
ostrza broni miotanej oraz narzędzia służące do obróbki skór, mięsa
oraz kości mamucich.
"Mięczaki świata"
Temat niby mówi sam za siebie, ale jednak możemy być zaskoczeni, oglądając wystawę, która przedstawia mięczaki wymarłe, m.in. amonity, których skamieniałe szczątki można znaleźć w wielu miejscach Jury Krakowsko-Częstochowskiej, oraz współcześnie żyjące głowonogi, małże i ślimaki. Szczególną osobliwością wystawy jest okazała muszla przydaczni olbrzymiej (Tridacna gigas) – największego małża występującego na świecie. Ciekawą cześć ekspozycji stanowią również rodzime gatunki małży i ślimaków.
"Rozmowa z kamieniem"
– wystawa minerałów i skamieniałości
Wystawa jest kompozycją trzech tysięcy okazów minerałów i skamieniałości pochodzących z całego świata, mówiąca o filozofii życia człowieka i kolekcjonera, który stworzył ów zbiór – śp. Zbyluta Grzywacza profesora
ASP w Krakowie. Ekspozycja dedykowana jest poezji Wisławy Szymborskiej i
składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to skamieniałości pochodzące z Gór Świętokrzyskich i Jury Krakowsko-Częstochowskiej
oraz spoza terenu Polski. Część ta uporządkowana jest systematycznie:
od organizmów najprostszych po najbardziej skomplikowane ewolucyjnie. W
drugiej sali znajduje się bogata kolekcja minerałów z całego świata,
między innymi wspaniałe okazy pirytu zwanego inaczej "złotem głupców", barwne odmiany kwarcu, agaty, geody, gipsowe "róże pustyni" oraz różne odmiany soli.
WYSTAWY CZASOWE
"Chrząszcze"
Wystawa poświęcona chrząszczom, najliczniejszej grupie zwierząt na ziemi,
które odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu biocenoz, gospodarce
człowieka, a także kulturze. Podczas zwiedzania można zobaczyć bogactwo gatunków z całego świata, od małych chrząszczy po największe goliaty. Dodatkową atrakcją jest ogromny model rohatyńca.
"Pożegnanie z Afryką. Hominizacja"
Wystawa, która odkrywa tajemnicę rozwoju człowieka
i skłania do zadumy nad kierunkiem naszej dalszej drogi ewolucyjnej.
Podczas długiego procesu rozwoju, ludzie rozwiązali problemy
adaptacyjne, skutecznie oddalając się pod względem wyglądu i zachowania
od innych naczelnych. Nie wiemy dokładnie jak odbyło się, zejście z
drzew i adaptacja do życia na ziemi. Koncepcji na ten temat jest wiele,
jednak pewne jest, że była to stopniowa, powolna ewolucja biologiczna –
antropogeneza.
"Fauna leśna Europy"
Celem wystawy jest zaprezentowanie różnorodności gatunkowej europejskiej fauny. Ma charakter edukacyjny i skierowana jest przede wszystkim do najmłodszej grupy zwiedzających. Można zobaczyć na niej wiele rzadkich i chronionych gatunków zwierząt, takich jak: puchacz zwyczajny Bubo bubo, ryś euroazjatycki Lynx lynx, wilk szary Canis lupus, niedźwiedź brunatny Ursus arctos, oraz pospolitych jak sarna europejska Capreolus capreolus czy dzik euroazjatycki Sus scrofa.
"Fauna jaskiń"
Wystawa poświęcona jest organizmom zasiedlającym obiekty podziemne Polski i świata.
Przystosowania do życia w ciemności są widoczne gołym okiem: brak
pigmentu i zanik oczu można zaobserwować u ślepczyków jaskiniowych Astyanax mexicanus prezentowanych na wystawie. Oprócz ryb można również zobaczyć amblypygę Euphrynichus bacillifer, pajęczaka znanego z opowieści o Harrym Potterze oraz sieciarza jaskiniowego Meta menardi pająka występującego w większości jurajskich jaskiń. Dopełnieniem wystawy jest projekcja filmu, na którym kamery uwieczniły zwierzęta aktywne nocą.
"Kraby"
Wystawa poświęcona dziesięcionogom (Decapoda), jednemu z najbardziej zróżnicowanych rzędów skorupiaków. Na wystawie najliczniej prezentowane są kraby (Brachyura). Większość z nich to zwierzęta morskie, zamieszkujące ciepłe wody oceaniczne. Japoński krab pacyficzny Macrocheira kaempferi to największy krab na świecie,
tutaj można zobaczyć jego model. Rozpostarty między mniejszymi
skorupiakami zachwyca swoim rozmiarem. Inwazyjny czerwony krab królewski
Paralithodes camtschaticu to z kolei mieszkaniec zimnych wód Morza
Barentsa.
Wśród
lądowych dziesięcionogów obejrzeć można kraby pustelniki oraz kraba
palmowego Birgus latro, którego dietę stanowią kokosy. Urozmaiceniem
wystawy jest część z koralowcami, które budują najbogatsze po lasach równikowych ekosystemy na świecie.
"Fauna Polski"
Wystawa
ma na celu zaprezentowanie różnorodności gatunkowej polskiej fauny. Ma
charakter edukacyjny i skierowana jest przede wszystkim do najmłodszej
grupy zwiedzających, czyli dzieci. Można zobaczyć na niej m.in. największą polską sowę, puchacza, największego polskiego drapieżnika niedźwiedzia brunatnego, największego leśnego czyściocha – borsuka oraz wiele innych zwierząt pospolitych i rzadkich, które możemy spotkać w Polsce.
"Świat gadów"
Ekspozycja zapoznaje zwiedzającego z gadami i można zobaczyć na niej gatunki należące m.in. do gadzich rekordzistów, takie jak: anakonda zielona z Ameryki Południowej – najgrubszy występujący współcześnie wąż, którego średnica ciała to ok. 30 cm, pyton królewski z Afryki – najmniejszy z licznej rodziny pytonów, oraz kobra należąca do rodziny reprezentowanej przez najbardziej jadowite węże. Duży respekt można poczuć przed krokodylem nilowym,
który w środowisku naturalnym osiąga ok. 5 m, jednak przez działalność
rabunkowa człowieka jest on gatunkiem krytycznie zagrożonym wymarciem.
Na potrzeby edukacyjne przygotowano terraria z żywymi gadami,
w których można obejrzeć australijskie agamy: brodatą i kołnierzastą,
anolisa kubańskiego oraz nowokaledońskie gekony orzęsione. Na ekspozycji
prezentowany jest również dermoplast azjatyckiego pytona siatkowego
najdłuższego węża świata, który może osiągać 10 m długości (oryginalna
skóra) oraz szkielet anakondy olbrzymiej, najgrubszego węża świata.
Część ekspozycji została poświęcona gadom kopalnym krokodylomorfom,
które żyły w karbonie, jurze i kredzie z dinozaurami, jednak różniły
się od nich budową miednicy oraz tym, że były zwierzętami, które większą
część życia spędzały w wodzie.
"Woda-podstawa życia na Ziemi"
Wystawa
ma na celu pokazanie gatunków charakterystycznych dla ekosystemów
wodnych z różnych zakątków świata. Są tutaj gatunki zamieszkujące rzeki i
jeziora Afryki, Ameryki Południowej i innych akwenów m.in.: kolcobrzuch
nilowy (Tetraodon lineatus) – nadymający się w sytuacji zagrożenia, żarłoczne piranie netterera (Pygocentrus nattereri), prapłetwiec brunatny (Protopterus annectens) - ryba charakterystyczna dla okresowych zbiorników wodnych Afryki, czy bajkowy Nemo-błazenek okoniowy (Amphiprion ocellaris), który prowadzi symbiotyczne życie z koralowcami.
"Las tropikalny"
Wystawa
przedstawia fragment tropikalnej dżungli, prezentowane gatunki flory,
rosną m.in. w lasach Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Na ekspozycji
można zobaczyć rośliny, których owoce i nasiona człowiek wykorzystuje w
życiu codziennym, np. banana (Musa), kawę arabską (Coffea arabica), pieprz (Piper), wanilię (Vanilla), kardamon malabarski (Elettaria cardamomum), a także żarłocznego dzbanecznika (Nepenthes).
"Fauna wysokogórska"
Wystawa
prezentuje faunę Himalajów oraz Tatr, występującą powyżej piętra
kosodrzewiny. Dioramy zaaranżowane i wykonane zostały przez
wieloletniego pracownika naszego muzeum Dymitra Filimonova i
przedstawiają zwierzęta w ich naturalnym siedlisku. Wśród okazów
występują gatunki chronione jak irbis śnieżny, świstak tatrzański czy
kozica, które ginęły dawniej przez rabunkową działalność człowieka.
"Minerały fluorescencyjne"
Wystawa
poświęcona fluorescencji minerałów, jednemu z najefektowniejszych
zjawisk w przyrodzie, które odkrył brytyjski naukowiec George Gabriel
Stokes. W świecie minerałów istnieje pewna grupa kamieni, które pod
wpływem promieniowania ultrafioletowego świecą własnym światłem. Zalicza
się do nich m.in. fluoryt, dolomit, halit i opal.
"Bioróżnorodność owadów"
Wystawa
prezentuje nie tylko zróżnicowanie morfologiczne owadów, ale również
ich strategie życiowe. W wielkoformatowych gablotach obejrzeć można
okazy należące do większości współczesnych rzędów owadów, uporządkowane
systematycznie. Znajdziemy tu ważki, jętki oraz prostoskrzydłe w
towarzystwie błonkówek i motyli, a także patyczaki, pluskwiaki i
muchówki. Pochodzą one z różnych rejonów świata. Owadom okolic Krakowa
poświęcona została oddzielna gablota. W dalszej części wystawy poznać
można różne strategie życiowe owadów, dotyczące sposobów odżywiania. Z
wystawy dowiadujemy się, że fitofagi to wegetarianie, a parazytoidy i
pasożyty żyją na „cudzy koszt”. Możemy poznać owady żyjące w
społeczeństwach i zobaczyć uszkodzenia roślin i galasy – wytwory roślin,
powodowane przez owady. Oddzielna gablota zawiera prezentację obecnych
badań nad owadami wykonywanych w ISEZ PAN.
artykul sponsorowany
