Machiny Leonarda
Leonardo di ser Piero da Vinci, tak właściwie brzmiało nazwisko znakomitego, renesansowego włoskiego malarza, który był oprócz tego architektem, filozofem, muzykiem, pisarzem, odkrywcą, matematykiem, anatomem, wynalazcą i geologiem. Oprócz tych wszystkich cech przede wszystkim był wizjonerem, człowiekiem jakby z innej epoki.
Znamy go przede wszystkim jako twórcę takich słynnych obrazów jak: Mona Lisa, Ostatnia Wieczerza, czy Dama z gronostajem. Największe znaczenie w historii sztuki ma jego szkic znany jako Człowiek witruwiański. Zostawił po sobie ok. 7.000 stron swoich pamiętników z rysunkami, szkicami naukowymi i notatkami.
Inżynieria była jedną z najważniejszych dziedzin jego zainteresowań. Wiele z jego wynalazków znalazło zastosowanie we współczesnej mechanice. Są to: dźwignie, wsporniki, koła pasowe, korby i mechanizmy zębatkowe. Z powodu tego, że za czasów Leonarda nie było jeszcze systemu patentowego, nie możemy jednoznacznie stwierdzić, które z jego projektów weszły do powszechnego użycia, ale były to m.in.: podpierane mosty, automatyczna nawijarka, czy maszyna do testowania wytrzymałości drutu.
Jego projekty obejmowały różne dziedziny:
Machiny wojenne: Już w 1484 roku Leonardo wynalazł czołg. Oczywiście nie był to taki czołg, jakie znamy współcześnie. Był drewniany, okrągły i miotał małymi kamieniami. Był napędzany siłą mięśni dwóch mężczyzn, za pomocą wału korbowego. Zbudowano na podstawie zachowanych rysunków tę machinę. Okazało się, że była ona zwrotna, okręcała się w kółko, nie można było jednak poruszać się nią do przodu. Aby wadę tę zlikwidować, trzeba było trochę usprawnić napęd. Wydaje się jednak, że mistrz Leonardo specjalnie pozostawił tę wadę, aby nie dopuścić do posługiwania się czołgiem osobom nieuprawnionym. Inna machina wojenna miała cztery kosy, które obracały się przed nią. Napędzana była przez zaprzęg konny. W swoich notatkach da Vinci opisywał również działa, miotające małymi skałami niczym nawałnica, powodując wielką panikę u wroga, straty oraz chaos. Zaprojektował również wielką kuszę na podwoziu kołowym, lecz po odtworzeniu współczesnym projektu, z tej kuszy nie udało się wystrzelić.
Machiny latające: W tej dziedzinie, w tamtych latach trzeba było być naprawdę wizjonerem. Leonardo był jej prekursorem. Jeszcze kiedy był dzieckiem nad jego kołyską przeleciał jastrząb. Leonardo potraktował to wydarzenie jako przeznaczenie. Skonstruował (oczywiście na papierze) projekt śmigłowca. Śmigło napędzane byłoby przez cztery osoby, które pchając jak kieratem, napędzały wirnik ze śmigłem. Niestety, mistrz tego nie przewidział, że helikopter nie wzniósłby się nigdy w powietrze, ponieważ jego kadłub obracałby się w kierunku przeciwnym do wirnika. W dniu 3 stycznia 1496 roku, Leonardo przeprowadził nieudaną, niestety próbę jednej ze swoich machin latających. Piszę niestety, ponieważ próba zakończyła się wypadkiem śmiertelnym jednego, odważnego i bezmiernie wierzącego mistrzowi, ucznia.
Do ciekawych urządzeń należał również spadochron, niepodobny do dzisiejszych. Był skonstruowany w kształcie piramidy z drewna i płótna. Prototyp został przetestowany przez współczesnego skoczka. Próba zakończyła się pomyślnie, jednak skoczek na wysokości 2.000 stóp (około 600 metrów) nad ziemią odłączył się od tej, liczącej 85 kilogramów konstrukcji i wylądował na spadochronie współczesnym.
Leonardo projektował również lekkie lotnie z mechanizmem poruszania skrzydłami, operowanymi przez pilota. Próby dzisiejsze udowodniły, że na lotni tej, aczkolwiek dość niebezpiecznej można byłoby latać.
Machiny do przemieszczania się po ziemi: Leonardo da Vinci był prekursorem roweru, oraz automobilu napędzanego mechanizmem zegarowym. Można tylko domyślać się, jakie konstrukcje powstałyby, gdyby znano wówczas silniki parowe.
Machiny hydrauliczne: Leonardo myślał bardzo praktycznie. Podczas przebywania we Francji, rozważał skanalizowanie błotnistych terenów graniczących z zamkiem Romorantin. Wymyślił urządzenie pompujące wodę przy pomocy cylindra z obracającą się w środku śrubą.
Bywa tak, że epokowe wynalazki nie są początkowo rozumiane przez społeczność. Wizję taką posiada jedynie ich twórca, który nieraz nie potrafi jej przekazać nieprzygotowanym do jej odbioru ówczesnym ludziom. Tak było również w przypadku Leonarda da Vinci. Jego pomysły potrafiły ocenić dopiero następne pokolenia.
Poniżej przytaczamy niektóre z rysunków i szkiców technicznych, machin wymyślonych przez Leonarda da Vinci, jak i ich konstrukcje wykonane współcześnie.
Z.W.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz