Pisanki, kraszanki

Pisanki to piękne, kolorowe i bogato zdobione jaja wielkanocne. Pierwsze jaja kolorowano już w Mezopotamii, później za czasów Cesarstwa Rzymskiego. W Polsce najstarsze pisanki pochodzą z końca X wieku, a odnaleziono je na opolskiej wyspie Ostrówek. Symbolizowały rodzącą się do życia po długiej zimie przyrodę.

W procesie chrystianizacji postanowiono je włączyć do tradycji wielkanocnych, a symbolizują one radość wynikającą ze zmarwychwstania Chrystusa.

Czym się różni kraszanka od pisanki? Krasić, to znaczy kolorować, malować, a pisać to znaczy ozdabiać powierzchnie. Wynika z tego, że kraszanki to są jajka malowane na jeden kolor. Jak uzyskać odpowiedni, naturalny kolor?

Kolor brązowy, bądź rudy daje gotowanie jaj w łupinach cebuli. Kolor czarny - łupiny orzecha włoskiego, lub kora dębu. Kolor żółtozłocisty - kwiat nagietka, lub kora młodej jabłoni. Kolor niebieski - płatki bławatka. Kolor fioletowy - płatki kwiatu ciemnej malwy. Kolor zielony - listki barwinka, lub pędy młodego żyta. Kolor różowy - sok z buraka.

Pisanki to prawdziwe dzieła sztuki. Są różne techniki ich zdobienia. Na niektórych rysunki są wykonywane za pomocą techniki drapania ostrym narzędziem. Mogą być też wykonywane poprzez rysowanie (pisanie) na skorupkach wzorów roztopionym woskiem, a potem zanurzenia jaj w barwniku. Są oklejanki (przyozdabianie tkaniną, włóczką, płatkami bzu itp.) i nalepianki (nalepianie wycinanek z papieru), malowanki, lub takie, w których stosuje się wiele technik naraz.

Muzeum pisanek znajduje się w Kołomyi na Ukrainie, a ukraińska artystka, Oksana Mas z pisanek układa reprodukcje obrazów znanych malarzy.

Podzielmy się zatem pisanką podczas śniadania wielkanocnego i życzmy sobie wzajemnie Wesołych Świąt!

Z.W.