Kamienie rai
Znajdujemy się na opisanej w jednym z wcześniejszych artykułów wyspie Yap. Leży ona w archipelagu Karolinów w Mikronezji. Na wyspie tej żyje mikronezyjski lud Yap, który używa również języka o takiej samej nazwie jak wyspa i oni sami. Stworzyli w celu wymiany handlowej pomiędzy sobą oryginalny, kamienny środek płatniczy, czyli pieniądz. Chociaż od roku 1931 zaprzestano ich wyrobu, to do dzisiejszego dnia za jego pomocą można dokonywać wymiany handlowej (lekceważąc nawet obowiązującego na wyspie amerykańskiego dolara).
Wielkość tych kamiennych pieniędzy waha się od kilkunastu centymetrów, aż do ponad 4 metrów średnicy. Surowcem do ich wyprodukowania był argonit i kalcyt. Na wyspie nie było takich minerałów. Były sprowadzane z wyspy Palau, leżącej 400 km od wyspyYap. Za możliwość pozyskiwania kamienia, płacono za nie ozdobami, koprą i orzechami kokosowymi. Wyglądało to tak, że Yapprzepływali z tymi towarami pięcioosobowymi łodziami pływakowymi, typu waka, lub na bambusowych tratwach na Palau, dokonywali transakcji i wytwarzali sobie kamienie już na brzegu. W środku wybijano otwór, żeby łatwiej je można było transportować. Przy większych i cięższych kamieniach, najpierw je formowano, a potem dopiero budowano wokół nich tratwę.
W 1871 roku na wyspę trafił Amerykanin, niejaki David Dean O'Keefe. Postanowił on pomóc Yap w pozyskiwaniu kamieni. Za tę pomoc płacono mu koprą i strzykwami, które sprzedawał potem w Hongkongu. Dorobił się w ten sposób fortuny. Chciał dopomóc tubylcom i zaopatrzył ich w nowoczesne narzędzia. Dzięki tym narzędziom pozyskiwanie kamieni stało się łatwiejsze. Wtedy stała się rzecz nieoczekiwana, wartość kamieni rai zaczęła spadać.
Na wyspie kamienie rai można znaleźć wszędzie. Każdy ma swojego właściciela. Nieraz z powodu wielkiego ciężaru nie można ich transportować, ale i tak miejscowi doskonale wiedzą do kogo dany kamień należy.
Jak kiedyś wyceniano wartość tych kamieni? Ważna była ich historia. Czym większa była trudność ich wytworzenia, czy przy ich produkcji i transporcie ktoś zginął, lub został ranny, czy sprowadził go na wyspę jakiś znany żeglarz, itp., itd. to wartość kamienia rosła.
Dzisiaj kamienie rai są symbolem narodowym. Ich wizerunki umieszczone są nawet na miejscowych tablicach rejestracyjnych, są prawnie chronione jako bogactwo narodowe Mikronezji.
Z.W.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz